Het reisverslag

Voor degenen die geïnteresseerd zijn in mijn avonturen in Servië: dit is het uitgebreide verslag van mijn reis. Om het overzichtelijk te houden heb ik het in de vorm van een soort dagboek opgeschreven. Veel leesplezier. :)

Dag 1: 15 juli
Eindelijk is het zover. Om half vijf sta ik op. Exact twaalf uur later zal mijn bus van Belgrado naar Čajetina vertrekken. Best een raar idee, als je er zo over nadenkt op de vroege ochtend terwijl je daar half aangekleed in je eigen slaapkamer staat. Mijn vlucht naar Belgrado gaat via Warschau. Het vliegtuig van Warschau naar Belgrado heeft vanwege “operational problems” een half uur vertraging, maar uiteindelijk ben ik nog meer dan een uur te vroeg op het busstation van Belgrado, dus ik loop wat rond in de hoofdstad van het vroegere Joegoslavië. Daar maak ik gelijk kennismet de lage prijzen in Servië: een halve liter bier kost bij een kiosk omgerekend minder dan 1 euro! Ik ga lekker in de schaduw zitten, zet een muziekje op en geniet van het mooie weer en het goede bier.
Om vier uur heb ik mijn groepsgenoten gevonden. Doordat iedereen moe is van de reis, wordt er nog niet veel gezegd, maar tijdens de busreis van bijna vijf uur komt daar langzaamaan wel wat verandering in. De groep bestaat uit: Abraham (25, Spanje), Agnieszka (28, Polen), Ana (20, Servië), Eduardo (18, Spanje), Helene (21, België), Jelena (19, Servië), Jovana (19, Servië), Lea (22, Duitsland), Lucas (20, Frankrijk), Marija (22, Servië), Olga (20, Rusland) en uiteraard ikzelf. Ana en Marija zijn de kampleiders.
Iets voor tien uur komen we in Čajetina aan. Het huis waar we slapen is een benedenverdieping van een gewone woning, waar allemaal extra bedden zijn geplaatst. We worden welkom geheten door Zoran en Bojan, twee locals die verbonden zijn aan het project. We spelen een spel om elkaars namen te leren, eten wat, frissen ons op en gaan naar bed. Morgen zal de eerste werkdag zijn.

Dag 2: 16 juli
Om acht uur worden we (althans, degenen die nog niet gewekt waren door het zonlicht, gordijnen worden hier als een overbodige luxe beschouwd) gewekt door Ana. Vooraf leek het me wat ambitieus om iedereen binnen een uur klaar te krijgen om aan het werk te gaan aangezien we maar één badkamer hebben, maar het is ons gelukt. Dus een uur later staan we op de plek die wij zullen gaan omtoveren tot een playground: een klein veldje met hoog gras en enkele bomen, dat nog tegen een heuvel op ligt ook. Vandaag bestaat onze taak om het deel van het veld dat al gemaaid is vrij te maken van losliggend gras en het sjouwen van boomstammen.
De hele middag en avond zijn we verder vrij. ’s Middags wordt er door liefhebbers (waaronder ondergetekende) kaartspelletjes gespeeld en om half vijf vertrekken we voor een rondleiding door Čajetina. Na een kwartier is de rondleiding voorbij, in het dorp is vrij weinig te zien, en nemen we met zijn allen plaats op het terras van het dorpscafé. Het wordt een heel gezellige middag en de tijd gaat daar heel snel voorbij, want als we thuiskomen is het alweer half negen. Die avond wordt er weer gekaart en rond een uur of één gaan we slapen. Morgen gaan we de gaten graven waarin de speeltoestellen geplaatst gaan worden.

Dag 3: 17 juli
Helaas: geen gegraaf vandaag. De schuur met onze werkattributen zit op slot en de eigenares is de rest van de dag weg. Dus mogen we die dag het park schoonmaken, zondag zal er een tv-programma worden opgenomen en de burgemeester, met wie wij die middag een meeting hebben, wil dat zijn dorp goed in beeld komt.
’s Avonds zijn we nog met de hele groep uitgeweest en heb ik ontdekt hoe goed Serviërs (ook de vrouwen) kunnen drinken. Bojan is, zoals wel vaker zal gebeuren de rest van het kamp, behoorlijk aangeschoten, wat een grappig gezicht is. Zelf heb ik een typisch Servisch drankje geprobeerd met de naam Lože. Bij de eerste slok verbrand ik zo ongeveer mijn slokdarm, maar daarna krijg ik door dat je het gewoon zonder te proeven achterover moet gooien. Dat gaat een stuk beter. Ik begin me al aardig aan te passen aan de Servische cultuur.

Dag 4: 18 juli
Vandaag is het zaterdag, dus we hoeven niet te werken. Er staat een lange hike-tocht gepland op de hoogste berg van de regio. Tijdens die tocht ben ik bijzonder blij met mijn nieuwe wandelschoenen: het pad ligt vol met steentjes en is bijzonder steil, wat voor levensgevaarlijke situaties zorgt tijdens de afdaling. Na de hiketocht gaan we naar het zwembad voor wat ontspanning en liggend in de zon, die in Servië lang fel blijft branden, gaat de dag verder snel voorbij.

Dag 5: 19 juli
Vandaag moeten we vroeg opstaan omdat we aanwezig moeten zijn bij de opnamen van een live tv-programma op de zondagochtend. Het programma bestaat uit een heleboel live (hoewel bijna alle zangers na de soundcheck door de opnameleidster vriendelijk worden verzocht te playbacken) muziek, met veel blaasinstrumenten. Na een uur komt de presentator van het programma naar ons toe. Na een kort inleidend verhaaltje mag Ana alle vrijwilligers aan de televisiekijkers voorstellen. De meesten krijgen een simpele vraag als “hoe vind je het hier”, maar ik krijg het verzoek of ik even iets kan zeggen in het Servisch, iets waar ik totaal niet op gerekend had. Dus ik maak mijn debuut om nationale Servische tv met de legendarische woorden jedno, dva, tri: één-twee-drie.
Die middag/avond gaan we naar het toeristische dorpje Zlatibor om een festival met folk-muziek bij te wonen. Weer die blaasinstrumenten. In het begin is er weinig aan, maar na een tijdje begint iedereen het echte festivalgevoel (heel veel bier drinken) wel te krijgen en wordt het toch nog gezellig. We sluiten de avond af in een cocktailbar, waarna we om één uur ’s nachts over onverlichte en uiteraard onverharde bergpaadjes in iets meer dan een uur naar huis wandelen.

Dag 6: 20 juli
Geen heel speciale dag, ’s ochtends werken we en ’s avonds spelen we met een klein clubje een wedstrijdje basketball. Overdag heerst vooral de verveling.

Dag 7: 21 juli
Heerlijk, een hele dag aan het zwembad. In de morgen doen we wat licht werk (een paadje stenenvrij maken) en de rest van de dag zijn we vrij. Het weer was die dag perfect, dus het werd een lekker dagje. Aan het eind van de middag hebben we een BBQ, waarna we met het vaste clubje gaan zitten kaarten terwijl de rest ligt te bakken in de zon of geniet van een drankje op het terras van het restaurant daar. Waar we heen moesten lopen, is de terugreis een meevaller: we worden in etappes thuisgebracht door ene Nenad in zijn Zastava (zie foto). Met vier mensen op de achterbank en twee voorin heeft de auto het bijzonder moeilijk op de bergweggetjes en Nenad rijdt nou niet bepaald langzaam. Het is echt een hele ervaring om op deze manier te reizen, maar toch ben ik wel opgelucht als we thuis zijn, na tien minuten noodgedwongen in dezelfde houding te hebben gezeten.

Dag 8: 22 juli
Het kan niet altijd feest zijn: woensdag werd een zware werkdag. We moesten in de felle zon non-stop gaten graven in een bodem vol stenen en wortels. De rest van de dag had niemand dan ook zin om iets te ondernemen, met een siesta van vijf uur tot gevolg. Die avond hadden we nog een feestje vanwege de verjaardag van de Duitse Lea, dat tot veel te laat doorging aangezien we de volgende ochtend weer om zeven uur op moeten staan. Overigens begon ik die dag ook te merken dat Russische Olga wel opvallend veel dingen met mij samen wil doen en vaak naast me komt lopen of zitten, zonder iets te zeggen. Wat moet je daar nou mee?

Dag 9: 23 juli
Wederom een dag waarop we met zijn allen gaten moeten graven. Op een ondergrond met nog meer stenen in de bodem. Voor de meesten was dat een nadeel, maar mij bezorgde het alleen maar meer plezier. Op zich is het best leuk werk om lekker met je pikhouweel aan het werk te zijn, als je aan de juiste (agressieve) muziek denkt. Onder invloed van die muziek heb ik overigens wel mijn gereedschap (dat toch niet van lage kwaliteit was) weten te breken. Ik heb meer kracht in me dan ik denk. Nog een ander mooi moment op die ochtend: omdat er niet veel gaten meer gegraven hoefden te worden, stonden er op een bepaald moment twee meiden te kijken hoe ik aan het graven was. Toen ik de zoveelste grote steen tegenkwam, kwam de macho in mij naar boven en met volle kracht sla ik in op die arme steen, die meteen in tweeën breekt. Er volgde een “ohh” van een van de meiden die duidelijk onder de indruk was. Daar werk je voor, als man zijnde, voor dit soort momenten.
Die middag hadden we een excursie naar Sirogojno, een authentiek (kunstmatig opgezet) Servisch dorpje en hebben we een grot bezocht. Toch leuk om ook wat de toerist uit te hangen af en toe. In de avond heb ik met Agnieszka en Olga nog geprobeerd het wereldrecord ballon-hooghouden te verbreken, een bezigheid die echt leuker is dan het klinkt. Helaas kregen we na een half uur de zoon van de mensen bij wie we in huis sliepen op bezoek, die een privé-concert kwam geven op zijn fluit. Wat kon die man goed spelen zeg! De rest van de avond hebben we met de groep nog wat liederen gezongen (ook leuker dan het klinkt) en toen iedereen naar bed ging heb ik nog een tijdje met Olga en Jelena buiten zitten praten. Een leuk einde van een leuke dag.

Dag 10: 24 juli
Hoe een weinig speciale dag toch een opmerkelijke afsluiting kan hebben: ’s avonds hebben we een BBQ om contact te leggen met locals (wat overigens niet gebeurt) met muziek uit onze landen van herkomst op de achtergrond. Leuk feitje, mijn “Even aan mijn moeder vragen” viel bijzonder goed in de smaak bij het Servische publiek, vooral Ana gaat helemaal los. Nadat het vlees is opgegeten door de kleine kindertjes die de hele dag in het park rondhangen, blijven we nog gezellig zitten en drinken wat. Aan het einde van de avond, weer thuis, liggen we met een klein groepje nog wat op het gras, terwijl er om de hoek iets moois aan het ontstaan is tussen twee kampgenoten, waar wij soms van mee kunnen genieten. Dat is alweer de derde relatie binnen de groep. Zoals Helene de volgende dag heel treffend zal zeggen: dit is geen werkkamp meer, het lijkt wel een sekskamp. Helaas zal het voor haar bij gewoon een werkkamp blijven.

Dag 11: 25 juli
Het is zaterdag, dus geen werk maar een excursie, naar een klein dorpje vlak bij de grens met Bosnië en verder maken we ook nog een gezellige rit in een stoomtreintje door de bergen. Weer thuis krijgen we te horen dat de speeltoestellen zijn geplaatst, dus gaan we nog even kijken, maar in het donker valt er weinig aan te zien.

Dag 12: 26 juli
Alweer een excursie vandaag, eerst gaan we weer naar Zlatibor en daarna naar Uzice, waar we een lange wandeling maken om een de overblijfselen van een oud fort (een stel stenen in de grond) en een waterval te zien. Au, mijn voeten.
In de avond gaan we weer eens uit in Čajetina. Ik weet niet of het door de combinatie van bier, rakija en wodka komt, of het de groepsdruk is (bij elke foto die er van Olga en mij samen wordt gemaakt, krijgen we te horen dat we zo’n cute couple zijn) of dat het nog iets anders is, maar alle puzzelstukjes vallen die avond op hun plaats. Aan de overkant wordt er door de Spaanse casanova Edu af en toe een goedkeurende blik mijn kant op geworpen.

Dag 13: 27 juli
De laatste werkdag. Maar niet voor mij, want ik heb kookdienst en dus ben ik vrij. ’s Middags ga ik nog het dorp in om foto’s te maken. Als ik klaar ben met het fotograferen van de kinderen die al enthousiast gebruik maken van de speeltoestellen, wil ik nog even een foto maken van het plaatsnaambord van Čajetina, liefst met een Yugo op de achtergrond. Normaal kom je die kleine, oude, lelijke, roestende en stinkende wagentjes overal tegen, maar juist nu komt er geen voorbij, dus jullie zullen het helaas met een oude Fiat op de achtergrond moeten doen.
Die avond gaan we weer naar het café, waar Bojan (die voor de verandering eens een keer niet dronken is) ons bedankt voor onze inzet. De rest van de avond zit ik wat awkward naast Olga, die duidelijk te verlegen is om vanavond de eerste stap te zetten. En aangezien ik nog steeds te weinig voor haar voel, blijft het die avond bij awkward naast elkaar zitten.

Dag 14: 28 juli
Poeh, om vijf uur opstaan om dan de bus van kwart voor 6 naar Belgrado te nemen, omdat sommigen al vroeg in de middag een vliegtuig moeten halen. Je moet er wat voor over hebben om allemaal tegelijk de bus te kunnen pakken. Gelukkig heb ik een groot deel van de reis twee stoelen tot mijn beschikking, dus ik kan wat uitrusten. Olga is eens niet naast me gaan zitten. Ik weet niet of ze me negeert, gekwetst is of nog steeds vol verlangen zit maar te verlegen is wat te ondernemen, zoals altijd zegt ze weinig die dag.
Rond een uur of twaalf wordt de groep in tweeën gesplitst: we nemen afscheid van degenen die vandaag al naar huis gaan. Ik blijf nog een dagje en kan samen met Agnieszka, Olga en Lucas blijven slapen bij Ana thuis in Belgrado. De familie Boskovic is heel gastvrij: we worden met open armen ontvangen en komen niets te kort tijdens ons verblijf. In de avond krijgen we nog een rondleiding in Belgrado van Ana en weer thuis val ik al vrij snel in slaap. Om vijf uur word ik wakker van Ana, die om zes uur alweer met de bus naar Turkije vertrekt voor een zonvakantie. Zij kan het ook nooit eens rustig aan doen. Hoewel ze soms behoorlijk irritant kon zijn met al haar energie, zal ik haar toch gaan missen.

Dag 15: 29 juli
De dag van de thuisreis. Ana’s moeder wist niet wat ze voor ontbijt moest maken voor ons, dus er wordt een pizza gehaald. Pizza als ontbijt, hmm, kan je dag beter beginnen? Na het ontbijt neem ik afscheid van de meiden, die nog wat langer in Belgrado blijven, en vertrek samen met Lucas naar het centrum. Gelukkig kunnen we meerijden met de broer van Ana, dat scheelt ons weer een oncomfortabele rit in een bejaarde bus. Op het busstation neem ik ook afscheid van Lucas en daarna dwaal ik nog een uurtje door de stad, op zoek naar een leuke manier om de vele dinars die ik nog over heb te spenderen, maar slaag daar helaas niet in.
Op het vliegveld besef ik me dat mijn vakantie nu echt over is. Het waren twee fantastische weken en ik zal Čajetina en de groep zeker gaan missen. Een ding weet ik zeker: volgend jaar weer een werkkamp.